Het is Dodenherdenking. Beroepsmatig en privé ben ik er natuurlijk bij. We zullen weer stilstaan bij alle gevallenen in oorlogs- en vredestijd. De laatsten gevallen in hun poging elders vrede te brengen of te bewaren. "Opdat wij nooit vergeten", zijn de woorden die mij ieder jaar raken, maar ook boos maken. Waarom? Omdat ik denk dat wij, of in ieder geval veel van ons, het al lang vergeten zijn. Of in ieder geval niet snappen dat er mensen zijn die dingen roepen die ook 'toen' geroepen werden. Alleen tegen een andere bevolkingsgroep. Maar dat mag je dan niet hardop zeggen of vergelijken.
Op twitter word ik uitgemaakt voor 'landverrader' omdat ik mijn mond niet houd als mensen racistische en discriminerende uitspraken doen. Maar wie zwijgt stemt toe en dat kan ik niet. Mijn opa werd in WOII vast ook landverrader genoemd. Als geboren Duitser wiens ouders geannexeerde Fransen waren, voelde hij zich Fransman. Trouwde in Nederland waar hij studeerde met mijn Joodse Amsterdamse oma en bouwde in de oorlog schuilplaatsen voor Joden en bracht hen in relatieve veiligheid. Voor de Duitsers een landverrader, voor menigeen een held. Na de oorlog kreeg hij het Nederlanderschap voor zijn daden van verzet. Dus ach, landverraden is ook een relatief begrip.
Op 4 mei denk ik aan alle familieleden die ik nooit heb gekend, maar toch voel als verloren. Mijn overgrootmoeder waar ik op lijk, was tegen de 70 toen zij alsnog naar Auschwitz ging en werd vergast. In de paar foto's van haar en andere omgekomen verwanten zie ik duidelijk mijn eigen geërfde trekken terug. Nooit gekend, toch verloren.
Mijn familie was nooit orthodox en wisselde net zo makkelijk van godsdienst als van jas. God was God. In de loop van de stamboom waren ze Joods, Islamitisch, weer Joods, Katholiek, weer Joods en in 1938 Nederlands Hervormd omgedoopt. Het mocht niet baten. Weinigen kwamen terug. Ik schrik dus van mensen die anderen degraderen tot een iets. Marokkanen, Moslims, Vluchtelingen, Asielzoekers. Als groep ietsen ontneem je hen de menselijkheid als individu en worden ze makkelijk onmenselijk behandeld. Juichen om verdronken vluchtelingen... Opdat wij niet vergeten? Nooit weer?
Op 5 mei vieren we onze vrijheid en dat moeten we ook vieren. Een groot goed waar we ongelooflijk dankbaar voor moeten zijn. Ik vraag met klem dat niet te verpesten. En nu gaat een groep Nederlanders roepen over de Islamisering enzovoorts, maar ik bedoel het anders. Laat onze vrijheid niet verpesten door muren van angst te bouwen. Niet strenger, enger en steeds geslotener. Vrijheid is iets dat je deelt. Met zo veel mogelijk mensen. Binnen muren van angst kan geen vrijheid wonen. Wees dus vrij! In je hart, ziel en geest. In Nederland en Europa. Opdat het nooit meer zal gebeuren. Met niemand.
